Rotterdam Decentraal

De bouw van het nieuwe centraal station van Rotterdam is vorige week officieel van start gegaan met de sluiting van het oude station. Maar is de sloop van het oude en de bouw van het nieuwe een reden om een traan te laten? Volgens Tim de Boer niet, hij geniet van het tijdelijke station ‘Rotterdam Decentraal’.

Aan de blauwe blokkendozen kan je al zien dat we hier met een bijzonder werk te maken hebben. Zo radicaal dat geen architect het had kunnen bedenken. De verschillende functies die je normaal in het station aantreft, zijn uit elkaar getrokken en over het gehele stationsgebied verspreid. Op het voorplein zijn de meeste functies gehuisvest. Er is een muziekblok, een Burger King-blok en, naast de verbindingstunnel, een groot, vier verdiepingen tellend hoofdblok van de NS zelf. Ook aan de noordzijde van de tunnel staat  een blauw blok: voor de kiosk. Samen met het RET kaartverkoopblok (grijs) en de overkapping van de metro-ingang (geel) wordt de reiziger dus nog steeds van alle gemakken voorzien.

De decentrale opzet betaalt zich uit in gebruikersgemak. Moest de reiziger zich voorheen door een hal vol winkels en reclame worstelen, nu staat hij direct vanuit de verbindingstunnel buiten. Tenminste zo voelt het, zo licht is het onder de glazen overkapping. De ambiance van de tunnel zelf is terughoudend, feitelijk. Opvallend is de kale vormgeving, zelfs op reclame lijkt bezuinigd. De enige zichtbare reclame knippert aan het einde van de tunnel, het is de lichtkrant van een supermarkt die zich al jaren tegenover de tunnel bevindt. Een mooier contrast kan je als ontwerper eigenlijk niet wensen. Ook de trappen naar de perrons zijn zeer eenvoudig vormgegeven gebruikmakend van standaard elementen en materialen. Ook valt de nonchalance op waarmee voorheen (onder de grond) verborgen details worden onthuld. Is het een soort exhibitionisme voor de sloop? Een bejaarde die nog even flasht?

Elke dag is te zien hoe de werkzaamheden vorderen. Een theaterstuk bestaande uit sloop gevolgd door nieuwbouw. Dan zijn er nog de routes die bijna dagelijks veranderen, de afvoer van afgegraven grond via een transportband over de hoofden van de reizigers heen, en een expeditiestraat die de reizigersstroom kruist en deze af en toe tot stoppen dwingt om een vrachtwagen door te laten. Dit alles maakt het nieuwe Rotterdam Centraal tot een groot avontuur. Rotterdam neemt daarmee een totaal andere positie in dan Amsterdam, met haar geheimzinnige, afgesloten bouwput onder Amsterdam Centraal. Terwijl juist in Rotterdam het planproces en het ontwerp met grote geheimzinnigheid werd omringd. Grappig dus om te zien dat in Rotterdam het ontwerp voor het nieuwe station nu, stapje voor stapje, tijdens de bouw, aan het publiek onthult wordt.

Met het tijdelijke station hebben de gemeente en de NS een staaltje vernieuwende architectuur afgeleverd. Zij maken het zichzelf zo wel erg moeilijk om dit met het nieuwe station te overtreffen. Gelukkig werd deze week bekend dat de oplevering nu al met één jaar vertraagd is. We kunnen dus nog in ieder geval tot 2011 van dit stukje architectuur (en theater) genieten.

Tim de Boer | Den Haag | 13/9/2007 | verschenen op Archined